Page 14 - DS 8. Sınıf

T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
9.
Mustafa Kemal Paşa, liderliğini yaptığı Müdafaa-i Hukuk Grubunu “Halk Fırkası” adıyla siyasi partiye dö- nüştürdü (9 Eylül 1923). Böylece cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisi kurulmuş oldu. Partinin genel baş- kanlığına Mustafa Kemal Paşa getirildi. Cumhuriyetin ilanından sonra 1924’te “Cumhuriyet Halk Fırkası”
ve 1935’te “Cumhuriyet Halk Partisi” adını alan bu parti, 1950 yılına kadar Türkiye’yi yönetti.
Halk Fırkasının kuruluşundan kısa bir süre sonra parti içinde görüş ayrılıkları çıkmaya başladı. Bazı inkı- laplara ve bunların yapılış şekillerine yönelik eleştiriler, parti içinde yeni bir muhalif grup oluşturdu. Bu grup
içinde yer alan, Millî Mücadele’nin önde gelen isimlerinden Kâzım Karabekir, Ali Fuat (Cebesoy), Rauf Bey (Orbay), Refet Bey (Bele) ve Adnan Bey (Adıvar) Halk Fırkasından istifa ederek Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası adıyla yeni bir parti kurdular (17 Kasım 1924). Partinin genel başkanlığına Kâzım Karabekir geti-
rildi.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasından sonra Türkiye, 1930’a kadar tek partiyle yönetilme-
ye devam etti. Ülkenin tek partiyle yönetilmesi farklı fikirlerin yönetime yansımasına ve iktidar partisinin icraatlarının denetlenmesine engel oluyordu. Bu hem demokrasinin hem de cumhuriyet yönetiminin ge-
rekleri açısından önemli bir sorundu. Mecliste Hükûmetin ekonomi politikalarını denetleyecek ve alter-
natif politikalar üretecek yeni bir partiye ihtiyaç vardı. Bu ihtiyacın farkında olan Gazi Mustafa Kemal, ya-
kın arkadaşı Fethi Bey’den yeni bir parti kurmasını istedi. Bu isteği yerine getiren Fethi Bey, Cumhuriyet
Halk Fırkasından ayrılan bazı milletvekillerinin katılımıyla Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdu.
Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabına yer verilmemiştir?
A) Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi'nde ilk kurulan partiler hangileridir?
B) Muhalefet partilerine neden ihtiyaç duyulmuştur?
C) Muhalefet partilerinin kapatılma nedenleri nelerdir?
D) İlk muhalefet partilerinin kurucuları kimlerdir? RNEKTİ 10. “Millî sınırlarımız içinde her şeyden önce kendi kuvvetimize dayanıp varlığımızı koruyarak millet ve memleketin gerçek mutluluğuna çalışmak... Rastgele bitmeyen hayaller peşinde milleti uğraştırma- mak, zarara uğratmamak... Medeni dünyadan medeni ve insanca muameleyi, karşılıklı dostluğu bek- lemektir.”
Türkiye dış politikada barışçıl yöntemler takip etmiş, devletler arasında iş birliğinin gelişmesine önem vermiştir. Türkiye kendisine dostça yaklaşan ülkelerle iyi ilişkiler geliştirmiş ancak düşman-
ca tavır sergileyen ülkelere gerekli karşılığı vermekten çekinmemiştir.
Verilen bilgilere göre;
l. Gerçekçilik
ll. Yayılmacılık
lll. Millî gücümüze dayanmak
lV. Mütekabiliyet
ilkelerinden hangileri Atatürk Dönemi dış politikasının esasları arasında yer almaktadır?
A) lvell. B)llvelV. C)l,llvelll. D)l,lllvelV.
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK TESTİ BİTTİ. DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ TESTİNE GEÇİNİZ.
OD-6/ 21-22 15 SINIF 8
AAAAAAAAAA
ÖR